معلم کرجی حالا با تولید چای‌خشک‌کن‌های خانگی اشتغال‌زایی می‌کند
سال‌هاست اقتصاددان‌های کشور درباره کوچک‌سازی اقتصاد و راه‌اندازی کارگاه‌های خانگی می‌گویند. متدی که می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور را حل کند و اتفاقاً با همین روش هم کارهایی انجام‌شده است. کارگاه‌های کوچکی که البته مشخصات خودش را دارد. همه کارمندان و کارگران آن اعضای خانواده‌اند. با همین متد اتفاقاً در شهرستان لنگرود استان گیلان، معلم مدرسه‌ای تصمیم گرفته است مشکلات اقتصادی که دغدغه‌اش بوده است، رفع کند. برای آن‌هم نظریه خاص خودش را ایجاد کرده است.
آقای «رضا جمال‌زاده» به‌عنوان دبیر علوم در مقطع راهنمایی تدریس می‌کند. او در شهر کرج به دنیا آمده و بزرگ شده است. از وقتی‌که ازدواج کرد، شهر زندگی‌اش تغییر کرد. او حالا هشت سالی می‌شود که در استان گیلان زندگی می‌کند. باوجوداینکه جمال‌زاده معلم است، همیشه دغدغه‌مند بوده است. او در گفت‌وگو با «صبح‌نو» می‌گوید: «من فیزیک خواندم و فیزیک با حل مساله سروکار دارد. 20سال پیش که ازدواج کردم و اینجا رفت‌وآمد کردم، دیدم معضل چای در کشور خیلی زیاد است. خیلی از دولت‌ها که رفته‌اند و آمدند هم نتوانستند کاری برای این معضل انجام دهند.» از همان ابتدا او تصمیم می‌گیرد که این معضل اقتصادی را حل کند و همین هم بهانه‌ای برای آغاز تحقیقات او در این‌باره می‌شود.
از اقتصاد صفوی تا اقتصاد امروزی
او تصمیم می‌گیرد تاریخچه تئوری‌های اقتصادی را بررسی کند. معلم علوم با اشاره به تحقیقاتش می‌گوید: «مشکل اصلی ما نبود یک تئوری اقتصادی است که بتوانیم
بر اساس آن عمل کنیم.» جمال‌زاده در تحقیقاتش به تئوری‌هایی می‌رسد که در دوره صفوی، شیخ‌بهایی‌ها، میردامادها، مجلسی‌ها و ملاصدراها بنا شده بود. تئوری‌هایی که اساس آن اقتصاد اسلامی-ایرانی بوده است. با ورود اروپایی‌ها به کشور در همان اواخر دوره صفوی، شاهان صفوی و قاجار این اقتصاد را کنار می‌زنند: «روش‌های اقتصادی اسلامی را کنار زدیم و به روش‌های اقتصادی لیبرال و یا کاپیتالیستی (سرمایه‌داری) روی آوردیم.» او معتقد است که مشکل و معضل اقتصاد کشور همین اقتصاد کاپیتالیستی است. جمال‌زاده درباره مشکلات اقتصاد لیبرال می‌گوید: «اقتصاد لیبرال کشور را ملزم می‌کند تا اگر می‌خواهید به‌دنبال تولید بروید، این تولید را در مجموعه‌ای به‌نام کارخانه انجام دهید.
در اقتصاد اسلامی اما دقیقاً همه چیز برعکس است. می‌گوید که تولید باید توسط عامه مردم صورت بگیرد. نفعش هم باید به عامه برسد. می‌گوید تولید باید کوچک و فراگیر شود تا این تولید در داخل خانه‌ها قابل انجام شود.» او مثال می‌زند: «بزرگ‌ترین صنعت و صادرات ایران در دوره صفویه، منسوجات ابریشم است. بیشترین درآمد شاه‌عباس اول، از صدور منسوجات ابریشمی،
در گیلان، مازندران و اصفهان بوده است. تمام این تولیدات، در درون خانه‌ها انجام می‌شده است. این همان اقتصاد مقاومتی است. اقتصادی که در عین این‌که مقاومتی است، تهاجمی هم است.»
اسم تئوری‌ام فدک است
تولید در داخل حسن‌هایی هم دارد. در تولید در کارگاه، ماده اولیه از همان خانه به‌دست می‌آید. اتفاقاً همین تأمین ماده اولیه از مشکلات کارخانه‌هاست: «یکی از مشکلات کارخانه‌های ما و علت بسته شدنشان، نبود مواد اولیه است. چون موارد اولیه را باید از بیرون وارد کنند که قیمتش بالاست.» در کارگاه‌های کوچک خانگی اما این مشکل حل شده است: «تولید اغلب در خانه‌هایی انجام می‌شود که خود ماده اولیه را به‌دست آورده‌اند. خودشان به‌عنوان مثال کشاورزند. به‌عنوان مثال در منسوجات، ماده اولیه پیله ابریشم است و خانواده هم با نخ‌ریسی در درون خانواده این کار را انجام می‌دهد.» با این کار معضل دومی هم حل می‌شود. مشکلات نیروهای کار در کارگاه‌های کوچک دیگر مدنظر نیستند. جمال‌زاده توضیح می‌دهد: «در اقتصاد لیبرال که نیروی کار به کارخانه می‌رود، هزینه تولید به‌طور ناخودآگاه افزایش می‌یابد. ایاب‌وذهاب، ناهار، بیمه و موارد دیگر، هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد. در بعضی مواقع هزینه تولید در داخل، از واردات هم بیشتر می‌شود.» در اقتصاد ایرانی- اسلامی که معلم علوم به آن رسیده است، این مشکلات اما حل شده است. نقش زنان اتفاقاً خیلی هم در این اقتصاد مهم است: «در این اقتصاد، تولیدات در داخل خانه انجام می‌شود و همه اعضای خانواده در امر تولید فعالیت دارند. خانمی مجبور نیست که به بیرون از خانه برود. تولید در داخل انجام می‌شود و در محیط امن خانه به بچه‌داری و شوهرداری‌اش می‌رسد و به اقتصاد خانواده هم کمک می‌کند.» با این متد اقتصادی، نیروی کار ارزان است و قیمت تمام‌شده تولید هم به‌صرفه خواهد بود. جمال‌زاده برای تئوری اقتصادی‌اش هم اسمی انتخاب کرده است: «تئوری‌ام، تئوری اقتصادی فدک است. فدک مخفف سه کلمه «ف» یعنی فرزند، «د» یعنی در و «ک» یعنی کارگاه و در مجموع یعنی «فرزند در کارگاه» است.»
کیفیت چای بالا رفت
با همین تئوری جمال‌زاده تصمیم می‌گیرد به سراغ رفع دغدغه قدیمی خود برود؛ یعنی مشکلات چای کشور را حل کند و کارگاه‌های کوچک چای خشک‌کنی راه‌اندازی کند. او می‌گوید: «سه سال با بسیج سازندگی، روی این پروژه کار کردیم. با چند مهندس جوان که تازه فارغ‌التحصیل شده بودند، روی دستگاه‌ها تحقیق کردیم.» معلم علوم تأکید می‌کند: «مهندسان ما دستگاه‌های کارخانه‌های مختلف را بررسی کردند. دو نوع دستگاه، دستگاه مالش چای و دستگاه خشک چای در صنعت چای‌سازی وجود دارد. این دستگاه‌ها را بررسی کردیم و دیدیم که قیمت‌شان 80میلیون تا 100میلیون است.» هیچ کشاورزی یا هیچ خانواده‌ای نمی‌تواند این‌قدر برای دستگاه هزینه کند؛ بنابراین آن‌ها تصمیم می‌گیرند که دستگاه‌های بزرگ کارخانه‌ها را شبیه‌سازی و کوچک‌سازی کنند. دستگاه نهایی به یک دهم مقیاس دستگاه کارخانه تبدیل می‌شود و قیمت هم خودبه‌خود پایین می‌آید. او توضیح می‌دهد: «به این نتیجه رسیدیم که اگر این دستگاه را در یک اتاق 10تا 12متری در خانه کشاورز بگذاریم، می‌توانیم یک کارگاه کوچک درست کنیم. پارسال کل هزینه
تجهیز کردن کارگاه 6میلیون و 500هزار تومان بود.» امسال اما این هزینه تقریباً دو برابر شده است. از سال گذشته تابه‌حال گروه فدک، 20کارگاه با همین روش در استان گیلان، راه‌اندازی کرده است. موضوع جالب درباره کارگاه اما نتیجه آن است. کیفیت تولیدی کارگاه‌های کشاورزان بالاتر رفته است. جمال‌زاده در این‌باره می‌گوید: «زمانی که کشاورز برگ چای را برای کارخانه می‌چید، اهمیت نمی‌داد که چای باکیفیتی در کارخانه‌ها به عمل می‌آید. حالا اما چون کشاورز برای تولیدات خودش، برگ چای را تهیه می‌کند، برگ‌های سرحال را جمع‌آوری می‌کند.» اتفاقاً چای تولیدی در کارگاه‌ها باکیفیت‌تر هم بوده است: «ما چای تولیدی که کشاورزان تولید کرده بودند،
به پژوهشکده چای بردیم، نخستین حرفی که کارشناسان به ما زدند این بود که در این سال‌ها که در پژوهشکده کار می‌کنیم، چای با این کیفیت ندیده‌ایم.» کیفیت چایی که در کارگاه کشاورزان تولید می‌شود آن‌قدر بالاست که اتفاقاً به قیمت بالاتری هم نسبت به چای کارخانه فروخته می‌شود: «بالاترین قیمت کارخانه تقریباً 30هزار تومان و پایین‌ترین چای‌هایی که در کارگاه‌ها به فروش می‌رسد، 50هزار تومان است. حتی تولیدات کشاورزان به 80هزار تومان هم می‌رسد.» همین تئوری می‌تواند برای هر محصول دیگری عرضه شود. معلم علوم درباره کارگاه خانگی و کوچک کشاورزان می‌گوید: «دستگاه مالش ما در فصلی کار می‌کند که برگ سبز چای باشد، یعنی از اول اردیبهشت تا اول آبان‌ماه کار می‌کند. دستگاه خشک، می‌تواند کل سال هر برگ سبزی را خشک کند. میوه و هر برگ سبزی می‌تواند در دستگاه و در تمام سال خشک شود. عطاری‌ها هم مشتری دستگاه خشک ما هستند.» جمال‌زاده معتقد است که با این متد کار کردن، در تمام فصول سال، برای شغل فصلی مانند کشاورزی کار است.
سلام من از دستگاه مالش چای و خشک چای خریداری کردم
و تا الان خدارو شکر رازی بودم و پیشنهاد میکنم که شما هم خریداری کنید
از همه نظر عالیه 👍